Czy za pracę w nadliczbowych w sobotę pracodawca powinien oddawać dzień wolny czy płacić wynagrodzenie?

Zgodnie z art. 151³ k.p. pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 k.p. (przyczyny uzasadniające pracę w godzinach nadliczbowych, tj. prowadzenie akcji ratowniczej, usuwanie awarii, szczególne potrzeby pracodawcy) wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
Z powyższego wynika, że praca w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (tj. w sobotę) powinna być zrekompensowana udzieleniem innego dnia wolnego, nie później niż do końca okresu rozliczeniowego. Uprawnienie to powstaje niezależnie od ilości godzin zatrudnienia w dniu wolnym wynikającym z rozkładu – nawet jeżeli praca była wykonywana krótko, np. przez 3 godziny, pracownik może domagać się pełnego dnia wolnego w zamian. Należy podkreślić, że pracodawca nie ma prawa wyboru sposobu rekompensowania pracy w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Ustawowo przewidzianą formą jest udzielenie innego dnia wolnego od pracy.
Gdyby jednak pracodawca nie mógł udzielić pracownikowi innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego (np. pracownik do końca okresu rozliczeniowego przebywał na zwolnieniu lekarskim lub cały czas było zapotrzebowanie na świadczenie pracy przez pracownika) i w ten sposób doszłoby do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, wówczas pracownik – zgodnie z art. 151¹ § 2 k.p. – nabywa prawo do wynagrodzenia powiększonego o dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia. Jeżeli praca w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (czyli w sobotę) spowoduje również przekroczenie dobowej normy czasu pracy (tj. 8 godzin pracy), wynagrodzenie pracownika za takie godziny zgodnie z art. 151¹ § 1 pkt 2 k.p. zostanie powiększone o 50% dodatek (innymi słowy: za pierwsze 8 godzin pracy – dodatek w wysokości 100%, zaś pozostałe godziny należy opłacić dodatkiem 50%). Jeżeli jednak przekroczenie dobowej normy czasu pracy wystąpiło w takim dniu wolnym w nocy, niedzielę i święta niebędące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, pracownik nabywa zgodnie z art. 151¹ § 1 k.p. prawo do normalnego wynagrodzenia powiększonego o 100% dodatek.
W związku z tymi przepisami prawa pracy należy pamiętać, że cały dzień wolny przysługuje bez względu na to, ile pracownik przepracował godzin w wolną od pracy sobotę. Jeśli wykonywał on pracę np. przez 3 godziny, ma prawo do całego dodatkowego dnia wolnego.

Umieszczony w Aktualności